Co o człowieku mówi kolor jego oczu? Okazuje się, że całkiem sporo. Naukowcy, którzy od dawna doszukiwali się zależności między barwą tęczówki a funkcjonowaniem organizmu, są zdania, że określa ona efektywność pracy mózgu, prawdopodobieństwo zachorowania na cukrzycę typu I, zwyrodnienia plamki żółtej. Kolor oczu może też zdradzać niektóre cechy osobowości, a nawet tempo upijania się.
To jednak nie wszystkie informacje, jakie odczytać możemy z barwy oczu. O czym jeszcze możemy się dzięki niej dowiedzieć? I dlaczego w ogóle ludzie różnią się kolorem tęczówki?
Dlaczego różnimy się kolorem oczu?
Określony kolor oczu jest wyrazem przystosowania organizmu do warunków środowiska. Generalna zasada jest taka, że im większe nasłonecznienie, tym tęczówka jest ciemniejsza.
Najczęściej występujący kolor oczu to brązowy – wg szacunków ma go 90 proc. wszystkich ludzi na świecie, na drugim miejscu plasuje się kolor zielony (7 proc. światowej populacji), na kolejnym miejscu jest szary, najmniej jest osób mających oczy niebieskie (zamieszkują oni głównie Europę, Kanadę, USA i Australię).
Barwa tęczówki uzależniona jest od ilości melaniny – barwnika, który determinuje również kolor naszych włosów i skóry, i który chroni przed szkodliwym promieniowaniem ultrafioletowym (UV).
Im więcej melaniny, tym kolor oczu, włosów i skóry jest ciemniejszy. Najmniej tego barwnika mają osoby o błękitnych, jasnoszarych i jasnozielonych oczach. Kolor tęczówki jest cechą dziedziczną.
Kolor oczu a działanie mózgu
Wielu naukowców stoi na stanowisku, że większa ilość melaniny przekłada się na lepsze funkcjonowanie mózgu. Od dawna wiadomo, że oczy to niejako „wypustki” mózgu, melanina zaś wg badaczy ma korzystny wpływ na jego połączenia elektryczne. Potwierdzają to obserwacje uczonych. Z przeprowadzonych przez nich eksperymentów wynika, że osoby o ciemnych oczach z reguły szybciej przetwarzają informacje, częściej też osiągają lepsze wyniki w testach psychologicznych, w których liczy się szybkość myślenia.
Zależność ilości melaniny i efektywności mózgu tłumaczy również inną obserwację psychologów. Ich badania wykazały, że ciemnookie osoby mają zwykle lepsze zdolności motoryczne (częściej niż jasnoocy lepiej radziły sobie w grze w tenisa i frisbee).
Niebieskoocy mają za to zalety związane z mniejszym stężeniem melaniny w organizmie. Psychologowie ustalili, że ich mózgi, choć pracują wolniej, mają zwykle większe predyspozycje do myślenia analitycznego i opracowywania strategii działania. Osoby te lepiej sprawdzają się w zadaniach wymagających planowania i przewidywania.
Kolor oczu a cukrzyca
Zdaniem naukowców osoby o niebieskich oczach są bardziej narażone na wystąpienie cukrzycy typu I. Uczeni podejrzewają, że większe ryzyko choroby związane jest z mutacjami genów odpowiedzialnych za jasny kolor tęczówki.
Cukrzyca typu I, zwana również cukrzycą pierwotną, jest chorobą nieuleczalną. Jej przyczyną jest nieodwracalne niszczenie komórek trzustki produkujących insulinę (hormon białkowy). Brak insuliny sprawia, że glukoza (cukier prosty, będący źródłem energii, zasilający mózg i mający udział w produkcji białek i tłuszczów) nie przenika do tkanek, wzrasta za to jej stężenie we krwi.
Kolor oczu a zwyrodnienie plamki żółtej (AMD)
Niska zawartość melaniny, czyli efekt przystosowania do środowiska słabiej nasłonecznionego, sprawia, że oczy są bardziej wrażliwe na światło słoneczne i mniej odporne na promieniowanie UV. Właściwość ta niestety zwiększa ryzyko wystąpienia zwyrodnienia plamki żółtej (AMD).
AMD to postępujące z wiekiem schorzenie centralnej części siatkówki oka, odpowiedzialnej za ostre widzenie i rozróżnienie kolorów. Jak na razie AMD jest chorobą nieuleczalną, prowadzącą do ślepoty. W zapobieganiu i terapii zwyrodnienia plamki żółtej zaleca się dietę bogatą w przeciwutleniacze (warzywa, owoce, rośliny strączkowe, orzechy) oraz, po 40. roku życia, regularne badania okulistyczne.
Kolor oczu a wrażliwość na ból
Zdaniem naukowców z Pittsburgh University, osoby o jasnych oczach są bardziej odporne na ból, rzadziej występuje u nich depresja i wahania nastroju. Z reguły są też większymi optymistami niż brązowoocy. Anestezjolodzy twierdzą, że predyspozycje te są zasługą genu odpowiedzialnego za jasną barwę tęczówki.
Kolor oczu a wpływ alkoholu na organizm
Z badań przeprowadzonych przez uczonych z Georgia State University wynika, że osoby o ciemnych oczach szybciej się upijają i szybciej popadają w alkoholizm. Jest to najprawdopodobniej związane z ilością melaniny w organizmie.
Kolor oczu a problemy ze słuchem
Naukowcy z National Hospital for Neurology and Neurosurgery w Londynie są zdania, że osoby o niebieskich oczach są bardziej narażone na uszkodzenia słuchu spowodowane hałasem. Podejrzewają oni, że melanina chroni nerwy odpowiedzialne za przewodzenie dźwięków przed uszkodzeniem.
Kolor oczu a osobowość
Okazuje się, że kolor oczu determinuje również niektóre cechy ludzkiej osobowości. Zależność tę po raz pierwszy zaobserwowano w 1977 roku, późniejsze eksperymenty potwierdziły jej prawdziwość. Badania wykazały, że osoby o niebieskich oczach są z reguły powściągliwe i ostrożne, zaś brązowoocy mężczyźni bardziej dominujący i częściej odznaczający się cechami przywódczymi.
Źródło: kobieta.onet.pl